ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับLED - รู้ไว้ไม่โดนหลอก
By Noppadon B.
กำลังวัตต์ (w)
กำลังวัตต์ หรือ ค่าวัตต์ หรือ watt(w)ที่บอกมากับไฟledนั้น คือ
ค่าการกินไฟ ไม่ใช่กำลังวัตต์ที่ได้
ค่าลูเมนต์ต่อวัตต์ (lm/w)
ค่า lm/w คือค่า light efficacy หรือค่าประสิทธิภาพของการแปล่งแสง คือค่าฟลักซ์ความสว่างทั้งหมดที่ได้จากการกินไฟ 1w โดย hi-power led สมัยใหม่มีค่า อยู่ระหว่าง 70-110 lm/w ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละรุ่นและยี่ห้อของผู้ผลิตชิป แต่โดยปกติแล้วผู้ผลิตไม่แนะนำให้ใช้งานที่ค่าlm สูงสุด เพราะจะทำให้มีความร้อนเกิดขึ้น ทำให้ light efficacy หรือค่า lm/w ต่ำลง และยังทำอายุการใช้งานของ หลอดled สั้นลงอีกด้วย
ส่วนการควบคุมค่า lm/w ให้เหมาะสมทำได้โดยควบคุมกระแสผ่านทางไดร์ฟเวอร์โดยค่ามาตรฐานและทำให้ชิปประสิทธิภาพและเสถียรที่สุดอยู่ที่ 350mA
ดังนั้น การอวดอ้างว่า มีค่า lm/w สูงที่สุดนั้น ต้องตรวจสอบชนิดของชิปและการขับกระแสจากไดร์ฟเวอร์ด้วยเพราะการใช้งานจริงอาจจะไม่ได้ค่าตามนั้น
ได้ มอก.
สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ให้ความสว่างประเภท หลอดled ที่บอกว่าได้ มอก. นั้น โดยส่วนใหญ่แล้วเป็น
มอก.1955-2551 รู้หรือไม่ว่า
มอก.1955-2551นั้นไม่ได้เกี่ยวกับคุณภาพและอายุการใช้งาน แต่เกี่ยวข้องกับการแพร่สัญญาณออกมารบกวนคลื่นวิทยุของผลิตภัณฑ์ประเภทให้ความสว่าง และโดยส่วนมากแล้วสัญญาณที่รบกวนคลื่นวิทยุมีมากในหลอดไฟประเภทที่มี บัลลาสต์ สตาร์ทเตอร์ และ ที่มีการอาร์ค เกิดขึ้น
ส่วน led เป็นอุปกรณ์อิเลคทรอนิคส์ ไม่ได้มีอุปกรณ์เหล่านั้นเป็นส่วนประกอบ จึงไม่มีสัญญาณรบกวนทั้งหมด ไฟแสงสว่างในเครื่องบิน,อากาศยาน,ยานอวกาศและอุปกรณ์การแพทย์จึงต้องใช้หลอดled และมีใช้มาตั้งแต่ยุคแรกๆ
Chip ยี่ห้อต่างๆ
สำหรับผู้ผลิตชิป hi-power LED (ต้นน้ำ) และผู้ที่นำเอาชิป hi-power LED มาทำเป็นแพคเกจ (เทียร์2) รายหลักๆ มีดังนี้ CREE-USA ผลิตตระกูล XLamp LED และ EZBright, Philips(LumiLEDs)-Europe ผลิตตระกูล Luxeon, Bridgelux-USA ผลิตตระกูล NLXและ Vero, Nichia, Osram Opto ผลิตตระกูล Golden Dragon และ Ostor LED, Cotco ผลิตตระกูล Dorado,Toyoda Gosei-Japan ผลิตตระกูล Lexedis,Souel Semiconductor-Korea ผลิตตระกูล Z-Power LED และ Acriche,Tyntek-Taiwan, Epistar-Taiwan, Lynk Lab-USA ผลิตตระกูล Snap Brite, นอกจากนี้ยังมีผู้ผลิตรายอื่นในประเทศจีน อีกประมาณ 20 กว่าราย ที่ไม่ค่อยมีชื่อเสียงมากนัก
ไดร์ฟเวอร์
ไดร์ฟเวอร์ (Driver) คืออุปกรณ์ทำหน้าที่ควบคุมแรงดันและกระแสไฟ กระแสตรงให้กับหลอดled โดยแรงดันที่จ่ายให้กับledหนึ่งดวงจะอยู่ที่ประมาณ 2-4Vdc เท่านั้น (แต่ถ้านำเอาหลอดมาต่อขนานกันก็ต้องใช้แรงดันที่สูงขึ้น) แต่สิ่งสำคัญคือไดร์ฟเวอร์ต้องจ่ายกระแสให้คงที่ที่สุด ไม่ว่าแรงดันภายนอกจะเปลี่ยนไปอย่างไร และการการจ่ายกระแสไฟต้องเป็นไปตามที่ผู้ผลิตชิปกำหนดเท่านั้นจึงจะทำให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด เพราะหากจ่ายกระแสมากเกินไปจะทำให้เกิดความร้อนและอายุของหลอดสั้นลง
ดังนั้น ไดร์ฟเวอร์led ที่ดีต้องไม่ทำให้หลอดกระพริบ และต้องไม่เน้นสว่างเพียงอย่างเดียว
ชิป COB
Chip On Board คือรูปแบบชิป LED สมัยใหม่ที่มีการนำเอาชิปหลายๆตัวมารวมกันไว้ในแผ่นเดียว เพื่อเพิ่มค่าความสว่าง ลดต้นทุนการผลิต และสะดวกต่อการระบายความร้อนและนำไปใช้งาน ยกตัวอย่างเช่น Cree ตระกูล CXA หรือ BridgeLux ตระกูล Vero
ชิป SMD
Surface Mounted Device (SMD) คือ ชิปLED ที่ใช้เทคโนโลยี การยึดติดลงบนแผ่นวงจรหรือแผ่น PCB (Surface Mounted Technology) เพื่อที่จะสามารถผลิตได้จำนวนมากๆ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีเดียวกับที่ใช้กับการยึดติดชิปขนาดเล็กกับแผงวงจรสมัยใหม่โดยทั่วไป
CRI
Color Rending Index (CRI) คือค่า ดัชนีความถูกต้องของสี ยกตัวอย่าง เวลาเราเข้าไปอยู่ในที่ที่มีแสงสีม่วงเข้ม สีผิวเราจะดูเหมือนว่าขาวขึ้น และอีกตัวอย่าง ในทางกลับกัน เวลาเราเข้าไปอยู่ในที่มีแสงไฟสีเหลืองเข้ม เราก็จะมองเห็นสีผิวของเราคล้ำลง ทั้งสองตัวอย่างคือ การให้ค่าความถูกต้องของสีต่ำ (CRI น้อย) นั่นหมายถึง แหล่งกำเนิดแสงนั้นมีคุณภาพต่ำ
สินค้าจากเมืองจีน
สินค้าจากเมืองจีนนั้นมีชื่อเสียงและขึ้นชื่อด้านไหนนั้นคงไม่ต้องบอก และเชื่อว่าทุกคนรู้ดี ยิ่งเป็นสมัยก่อนเมื่อ 10 กว่าปีที่แล้ว นั้นยิ่งขึ้นชื่อในเรื่องสินค้ามีราคาถูกแต่มีคุณภาพต่ำ
ในปัจจุบันเมื่อจีนเปิดเสรีทางการค้าและการลงทุน ทำให้มีโรงงานที่ทันสมัยทั้งจากทางตะวันตกและญี่ปุ่นไปลงทุนจำนวนมากเพราะต้นทุนแรงงานต่ำและตลาดขนาดใหญ่ (แม้กระทั่ง iPhone ก็ผลิตในประเทศจีน) และนั่นทำให้อุตสาหกรรมในประเทศจีนมีความพยายามในการยกระดับพัฒนาด้านคุณภาพสินค้าขึ้นมา แต่ยังไงก็ตามสินค้าที่ไม่ได้คุณภาพยังคงมีอยู่มากเช่นกัน
ไม่ได้บอกว่าสินค้าจากจีนคุณภาพไม่ดีทั้งหมด สินค้าที่มีคุณภาพดีก็มี แต่ต้องตรวจสอบ
อย่าเชื่อเพียงเอกสารหรือป้ายข้างผลิตภัณฑ์ที่ผู้ผลิตแจ้งไว้เท่านั้น
ทำไมค่าไฟไม่ลด?
โคมไฟLED ที่เขียนว่า 100w ให้ความสว่าง 10000lm นั้น ในความเป็นจริงผู้ผลิตอาจใช้ชิปled คุณภาพต่ำ ราคาถูก เพื่อให้ได้แสงสว่างมาก
อาจจะมีการใช้ชิปที่กินไฟเกินจริงถึง 180w เลยทีเดียว นั่นทำให้ค่าไฟยังคงไม่ลดลงเท่าที่ผู้ขายโฆษณาไว้ ทีนี้ก็พอรู้แล้ว ว่าทำไมค่าไฟยังสูงอยู่
หลอดLEDไม่ค่อยสว่าง!
หลายๆครั้งพบว่าเมื่อติดตั้ง โคมไฟหรือหลอดไฟledแล้ว รู้สึกว่าไม่ค่อยสว่างหรือสว่างน้อยกว่าที่ควรจะเป็น นั่นคืออย่างที่กล่าวมาป้ายกำกับสินค้า ผู้ผลิตเขียนไว้ยังไงก็ได้ โดยเฉพาะสินค้าที่ผลิตจากประเทศจีนแล้วยิ่ง ต้องตรวจสอบและวัดค่าความสว่างที่ได้ก่อนใช้งาน
ปกติแล้ว การวัดค่าความสว่าง จะวัดด้วยด้วยลักซ์มิเตอร์ (Lux meter) โดยวัดระยะห่างจากหลอดไฟ 1 เมตร หรือ 2 เมตร หรือจากระยะห่างที่เราต้องการใช้งาน
การวัดค่าความสว่างอย่าตัดสินด้วยสายตาหรือความรู้สึก
Warm white /Cool white / Daylight
-
Warm White
คือแสงโทนอบอุ่น อุณหภูมิสี ประมาณ 2700-3300K เหมาะสำหรับ ห้องนอน, ห้องนั่งเล่น, ทางเดิน
-
White/Cool White
คือแสงขาวโทนเย็น อุณหภูมิสี ประมาณ 4000-5000K เหมาะสำหรับ ห้องครัว,ห้องเรียน, ห้องอาบน้ำ, ห้องทำงาน, สำนักงาน, ร้านค้า
-
Daylight
คือแสงขาวเหมือนตอนกลางวัน อุณหภูมิสี ประมาณ 5500-6500K เหมาะสำหรับ ศูนย์การค้า, ห้างสรรพสินค้า, พิพิธภัณฑ์ศิลปะ